Vào nửa đầu năm 2012, khi Financial Times công bố rằng số lượng người đăng ký kỹ thuật số đã vượt qua số lượng đăng ký báo in lần đầu tiên, ngành truyền thông đã coi đó là một ngoại lệ kỳ lạ. Tuy nhiên, chỉ trong vòng năm năm sau, ngoại lệ này đã trở thành xu hướng chủ đạo. Các doanh nghiệp kỹ thuật số của The New York Times, The Times và The Guardian đã phát triển vượt bậc. Công nghệ đang thay đổi cách thức vận hành của xã hội, và đại dịch đã thúc đẩy sự chuyển mình mạnh mẽ, đưa ngành báo chí vào kỷ nguyên số.
Chuyển đổi số là điều không thể đảo ngược
Trong những năm gần đây, chuyển đổi số trong ngành báo chí in đã trở thành chủ đề quen thuộc. Một ví dụ điển hình là The New York Times, nơi doanh thu từ mảng kỹ thuật số đã vượt qua doanh thu từ báo in. Theo báo cáo của Bloomberg, vào quý II năm 2020, doanh thu từ kỹ thuật số của New York Times đã vượt qua doanh thu từ báo in lần đầu tiên trong lịch sử 169 năm của tờ báo này. Cụ thể, doanh thu từ đăng ký và quảng cáo kỹ thuật số đạt 185,5 triệu USD, trong khi doanh thu từ báo in chỉ đạt 175,4 triệu USD. Đồng thời, lượng phát hành kỹ thuật số của tờ báo này đã tăng 29,6%, trong khi lượng phát hành báo in giảm 6,7%.
Hiện tại, New York Times có khoảng 5,7 triệu người đăng ký kỹ thuật số và tổng số người đăng ký trả phí lên đến 6,5 triệu. Điều này cho thấy sự thay đổi rõ rệt trong thói quen tiêu dùng của độc giả. Doanh thu từ đăng ký đã vượt qua doanh thu từ quảng cáo, trở thành nguồn thu chính của tờ báo. Đặc biệt, doanh thu từ quảng cáo kỹ thuật số cũng tăng mạnh, chiếm 58,3% tổng doanh thu quảng cáo, vượt xa mức 48,1% cùng kỳ năm ngoái.
Mark Thompson, Giám đốc điều hành của New York Times, nhận định rằng đây là một “bước ngoặt” đối với báo in và ông cho rằng “Chúng ta không thể quay lại được nữa”.
Đại dịch: Cơn sóng thần thay đổi ngành báo chí
Trong khi nhiều ngành công nghiệp đang đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số, báo chí truyền thống dường như đã quá chậm chạp. Tuy nhiên, đại dịch Covid-19 đã thay đổi mọi thứ. Đại dịch được coi là một sự kiện “con thiên nga đen”, tức những sự kiện bất ngờ và có tác động mạnh mẽ, không ai có thể lường trước. Chính sự bùng phát của đại dịch đã làm thay đổi hoàn toàn cục diện của ngành báo chí.
Như Hamza Mundasir, một học giả chiến lược tại Cambridge Business School, đã nói: “Những sự kiện bất ngờ như suy thoái kinh tế và đại dịch đã thay đổi con đường phát triển của nền kinh tế, các doanh nghiệp và cả lịch sử.” Với ngành báo chí, đại dịch Covid-19 đã trở thành một cú hích mạnh mẽ, đẩy nhanh sự chuyển đổi số mà ngành này đã dự đoán từ trước.
Các xu hướng chính trong chuyển đổi số báo chí
- Doanh thu kỹ thuật số vượt qua báo in: Đại dịch đã khiến việc tiêu thụ thông tin kỹ thuật số trở nên phổ biến hơn bao giờ hết. Báo chí truyền thống, vốn đã chịu áp lực từ sự phát triển mạnh mẽ của các nền tảng kỹ thuật số, giờ đây phải đối mặt với tình trạng ngày càng nhiều người tiêu dùng chuyển sang các hình thức đọc tin tức trực tuyến. Những tờ báo lớn như New York Times, The Guardian hay Time Magazine đã chứng kiến sự gia tăng mạnh mẽ về số lượng người đăng ký kỹ thuật số, trong khi lượng người đọc báo in giảm sút.
- Khó khăn và cơ hội cho các tòa soạn: Đại dịch không chỉ là thử thách mà còn là cơ hội để các cơ quan báo chí chuyển đổi và tái cấu trúc. Keith Grossman, Tổng giám đốc của Time Magazine, cho biết rằng doanh thu từ kỹ thuật số của tờ báo này đã tăng trưởng 58% trong quý II năm 2020, trong khi doanh thu từ báo in chỉ tăng 6%. Điều này cho thấy sức mạnh của các mô hình kinh doanh kỹ thuật số, khi chúng trở thành nguồn thu chính cho các tòa soạn.
- Sự cần thiết của đổi mới: Đại dịch cũng khiến ngành báo chí phải thay đổi cách thức vận hành. BBC cho biết, sự đổi mới trong ngành báo chí là điều đã được mong đợi từ lâu và cần thiết hơn bao giờ hết. Các tòa soạn phải nhanh chóng chuyển sang mô hình trả phí và đầu tư vào các sản phẩm kỹ thuật số để đảm bảo sự tồn tại và phát triển. Trong thời gian ngắn, nhiều tòa soạn đã phải thực hiện các kế hoạch chuyển đổi mà lẽ ra phải mất nhiều năm mới hoàn thành.
- Thúc đẩy những tiêu chuẩn mới: Sự thay đổi nhanh chóng trong thói quen tiêu dùng thông tin buộc các doanh nghiệp báo chí phải thiết lập những tiêu chuẩn mới trong cách thức cung cấp nội dung. Việc sử dụng các nền tảng số và các hình thức đọc báo trực tuyến đã trở thành lựa chọn chính của đa số người tiêu dùng, và điều này có thể dẫn đến sự thay đổi lớn trong ngành báo chí truyền thống.
Kết luận
Chuyển đổi số là một quá trình không thể đảo ngược đối với ngành báo chí. Mặc dù các tòa soạn có thể vẫn duy trì một phần hoạt động in ấn trong vài năm tới, nhưng với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ và thay đổi trong hành vi người tiêu dùng, việc báo chí truyền thống có thể hoàn toàn thay thế bởi các phương tiện truyền thông kỹ thuật số chỉ còn là vấn đề thời gian. Như Tom Rosenstiel, Giám đốc điều hành của Viện Báo chí Mỹ, đã nói: “Không còn lựa chọn nào khác. Chuyển đổi số hay là chết”.
Đối với ngành báo chí, đại dịch vừa là một thách thức, vừa là cơ hội để gia tốc quá trình chuyển đổi này. Các cơ quan báo chí nếu không kịp thời thích nghi sẽ đứng trước nguy cơ bị loại bỏ, trong khi những tòa soạn nhanh chóng chuyển mình sẽ có cơ hội vươn lên và phát triển bền vững trong tương lai.
Nguồn tham khảo: Digital Transformation – Is Paperless the Future of Journalism?
