Hằng năm, Nieman Lab tiến hành phỏng vấn một số chuyên gia trong lĩnh vực báo chí, dự báo điều gì sẽ xảy ra trong năm mới. Dưới đây là quan điểm của Simon Allison là người đồng sáng lập
The Continent .
Trong bối cảnh công nghệ hiện đại, vị thế của các trang web tin tức đang dần mờ nhạt. Ngày nay, nhiều độc giả cảm thấy bối rối trước việc tiêu thụ thông tin, phản ánh một sự thực rằng các trang web tin tức đang gặp phải nhiều thách thức lớn.
Khi Internet xuất hiện, các tổ chức truyền thông đã ngay lập tức khám phá tiềm năng mà nền tảng mới này mang lại. Một trong những tổ chức tiên phong tại Châu Phi, Mail & Guardian, đã thiết lập một trang web vào năm 1994, đánh dấu bước ngoặt không chỉ cho chính họ mà còn cho nhiều tờ báo khác trên thế giới. Tuy nhiên, sau gần ba thập kỷ phát triển, có thể nói rằng cuộc cách mạng này đã không mang lại kết quả như mong đợi.
Sự thiếu thu hút của giao diện
Một trong những vấn đề lớn nhất là thiết kế giao diện của các trang web tin tức. Đa phần các trang web này đều xấu và không dễ sử dụng. Hãy thử tưởng tượng ai đó sẽ in một trang chủ của một trang web tin tức để treo trên tường – thực tế là điều đó gần như không thể xảy ra. Người đọc không thể nhớ mặt sau của các trang web như họ nhớ những bìa tạp chí hay trang nhất ấn tượng.
Áp lực quyết định quá tải
Hơn nữa, các trang web tin tức thường yêu cầu người đọc phải thực hiện quá nhiều lựa chọn. Lấy ví dụ trang chủ của The Guardian, một trong những trang web có giao diện rõ ràng nhất hiện nay. Tại thời điểm tôi kiểm tra, có tới 211 mục tiêu mà người đọc cần phải xem xét. Điều này không chỉ gây áp lực mà còn làm giảm khả năng tiếp nhận thông tin một cách hiệu quả. Chúng ta, những người làm báo, được kỳ vọng sẽ cung cấp sự sáng tỏ và sự chắt lọc thông tin, thay vì khiến độc giả phải lạc lối trong một mớ thông tin.
The Continent .
Sự thâm nhập của công nghệ theo dõi
Cùng lúc đó, nhiều trang web tin tức đã sử dụng phần mềm theo dõi hành vi trên thiết bị của người đọc mà không có sự minh bạch. Tình trạng này không những vi phạm quyền riêng tư của độc giả mà còn đi ngược lại với quy tắc xây dựng lòng tin – một giá trị cốt lõi trong ngành báo chí. Việc bán thông tin của độc giả cho bên thứ ba không thể hiện được đạo đức và trách nhiệm của một tổ chức báo chí.
Lưu lượng truy cập và thuật toán
Lưu lượng truy cập, nền tảng sống còn của các trang web tin tức, không còn được quyết định bởi nội dung chất lượng, mà chủ yếu bởi sự yêu cầu của các thuật toán. Những người làm báo hiện nay phải chạy đua với các yếu tố tối ưu hóa công cụ tìm kiếm (SEO) – một khía cạnh làm biến dạng giá trị của nội dung báo chí. Chúng tôi đang thấy việc viết tiêu đề và lựa chọn nội dung ngày càng bị chi phối bởi các thuật toán thay vì nhu cầu thực sự của độc giả.
Kinh tế khó khăn
Không thể không nhắc đến thực tế rằng mô hình kinh tế của các trang web tin tức hiện tại đang gặp rất nhiều vấn đề. Rất ít tổ chức báo chí có thể tồn tại và phát triển bền vững dựa hoàn toàn vào trang web. Số lượng những tổ chức báo chí có lãi nhờ trang web tại châu Phi là rất hạn chế. Điều này phản ánh một sự thật không thể chối cãi rằng, một trang web tin tức, nếu không đi kèm với các chiến lược kinh doanh tốt, gần như chắc chắn sẽ dẫn đến thất bại.
Lời kêu gọi đột phá mới
Dù nhiều vấn đề đang tồn tại, vẫn còn hy vọng. Một số tổ chức như Pambazuko từ Tanzania đã cho thấy những hướng đi mới trong việc phát triển nội dung tin tức. Pambazuko đã kết hợp giữa báo giấy và công nghệ số một cách sáng tạo, bằng cách phân phối nội dung qua PDF trên WhatsApp, cho phép họ tiếp cận được hàng chục nghìn độc giả.
Điều này chứng minh rằng báo chí không hề chết; nó chỉ cần một cuộc cách mạng trong cách thức tiếp cận và phân phối thông tin. Mô hình báo chí hiện tại cần được tái định hình, với việc nhấn mạnh vào sự lựa chọn tinh tế, chất lượng cao và một thiết kế dễ dàng tiếp cận.
Tương lai của báo chí kỹ thuật số
Cuối cùng, sự tồn tại của các trang web tin tức không còn cần thiết nữa. Bản chất của báo chí hay – một gói tin tức được biên tập kỹ lưỡng với thiết kế đẹp – hoàn toàn có thể được thực hiện trên những nền tảng khác, tách rời khỏi sự chi phối của các thuật toán và thị trường quảng cáo. Tìm kiếm một mô hình bền vững vẫn còn là một thách thức, nhưng đó là hướng đi mà các tổ chức truyền thông cần phải tập trung vào.
Trong hành trình này, cần có nhiều đơn vị đề xuất cách tiếp cận mới và tốt hơn, không chỉ là phản ứng với nhu cầu của độc giả mà còn là hướng đến sự phát triển bền vững cho báo chí trong tương lai.
Để lại một bình luận